Diş Gıcırdatma (Bruksizm): Neden Olur, Nasıl Önlenir?
- Dt.Gürkan Metin
- Apr 30
- 3 min read
Uyurken farkında olmadan dişlerinizi sıktığınızı ya da gıcırdattığınızı mı fark ettiniz? Sabahları baş ve çene ağrısıyla mı uyanıyorsunuz? Karşılaştığınız bu sorunların nedeni bruksizm olabilir. Peki, bruksizm nedir, neden olur ve en önemlisi nasıl geçer? Gelin, birlikte detaylıca inceleyelim!
İçindekiler
Bruksizm Nedir?
Bruksizm, kişinin farkında olmadan dişlerini sıkması veya gıcırdatmasıdır. Genellikle uyku sırasında meydana gelir ve bu nedenle “gece bruksizmi” olarak da adlandırılır. Gündüzleri yaşanan diş sıkma ise “gündüz bruksizmi” şeklinde tanımlanır. Bruksizm, sabahları çene ağrısı, baş ağrısı, diş hassasiyeti gibi belirtilerle kendini belli eder.
Bruksizmin Yaygın Belirtileri
Belirti | Açıklama |
Sabah çene ağrısı | Dişleri sıkmaktan kaynaklı çene kaslarında ağrı |
Baş ağrısı | Özellikle şakak bölgesinde sabahları hissedilen ağrı |
Diş hassasiyeti | Diş minesinin aşınması nedeniyle sıcak-soğuğa duyarlılık |
Dişlerde çatlak veya kırık | Sürekli baskı sonucunda oluşabilir |
Kulak çevresinde ağrı | Çene kaslarının kasılması kulağa da yansıyabilir |
Bruksizm Nedenleri Nelerdir?
Bruksizmin kesin bir nedeni olmamakla birlikte birçok tetikleyici faktör söz konusudur:
Stres ve anksiyete (en yaygın neden)
Uyku bozuklukları
Kapanış (oklüzyon) problemleri
Bazı ilaçların yan etkileri
Alkol ve kafein tüketimi
Genetik yatkınlık
Bruksizm Tedavisi: Çözüm Yolları Nelerdir?
Bruksizm tedavisinde amaç, hem dişleri korumak hem de çene kaslarının zarar görmesini önlemektir. İşte en etkili çözüm yolları:
Gece Plağı Kullanımı
Bruksizm için en sık önerilen yöntemlerden biridir. Diş hekimi tarafından kişiye özel olarak hazırlanan gece plağı, dişler arasına yerleştirilerek gıcırdatma ve sıkmanın oluşturacağı hasarı önler.
Stres Yönetimi
Stres kaynaklı bruksizm vakalarında meditasyon, yoga veya psikolojik destek önerilir. Gevşeme teknikleriyle çene kaslarının rahatlatılması mümkündür.
Diş Yapısının Düzenlenmesi ve Dolguların Kontrolü
Dişlerdeki düzensizlikler, yüksek yapılmış dolgu veya kaplamalar bruksizmi tetikleyebilir. Bu nedenle hekiminiz, ağzınızdaki dolguları kontrol ederek yükseklik ayarı yapabilir veya gerekirse düzeltme yoluna gidebilir. Böylece çene kapanışındaki dengesizlik ortadan kalkar.
Kas Gevşetici İlaçlar
Hekim önerisiyle gece kullanımı için kısa süreli kas gevşeticiler önerilebilir.
Botoks Uygulaması
İleri vakalarda çene kaslarına uygulanan botoks, kasın sıkılmasını engelleyerek semptomların hafiflemesini sağlar.
Ne Zaman Diş Hekimine Başvurulmalı?
Aşağıdaki durumlardan biri varsa mutlaka bir diş hekimine danışmalısınız:
Sabahları çene ağrısıyla uyanıyorsanız,
Dişlerinizde hassasiyet, kırık veya aşınma fark ettiyseniz,
Etrafınızdakiler uyurken diş gıcırdattığınızı söylüyorsa.
Bruksizm Ne Kadar Yaygın?
Bruksizm, oldukça yaygın bir sorundur. Yapılan araştırmalara göre:
Yetişkinlerin yaklaşık %15-20’si hayatının bir döneminde bruksizm yaşar.
Stresli dönemlerde bu oran %30’a kadar çıkabilir.
Çocuklarda da görülebilir ancak sorun genellikle büyüdükçe ortadan kaybolur.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Bruksizm kalıcı mıdır?
Hayır, çoğu vakada doğru müdahale ile kontrol altına alınabilir. Tedavi edilmeyen vakalarda dişlerde kalıcı hasarlar oluşabilir.
Bruksizm ilaçla tedavi edilir mi?
Tek başına ilaç tedavisi yeterli olmaz. Ancak kas gevşeticiler veya anksiyolitikler, gece plağı ile birlikte destek tedavi olarak kullanılabilir.
Gece plağı ne işe yarar?
Gece plağı, dişler arasına yerleştirilerek sürtünmeyi ve baskıyı engeller. Hem dişleri hem de çene kaslarını korur.
Bruksizm çocuklarda görülür mü?
Evet, çocuklarda da görülebilir. Genellikle geçici bir durumdur ve ergenlikle birlikte azalır.
Bruksizm kendi kendine geçer mi?
Stres düzeyi azaldığında bazı kişilerde düzelebilir. Ancak çoğu zaman tedavi ve gece plağı kullanımı gerekebilir.
Diş sıkma uzun vadede ne gibi sorunlara yol açar?
Tedavi edilmediğinde dişlerde aşınma, çatlak, kırık, diş eti çekilmesi, çene kilitlenmesi ve temporomandibular eklem bozuklukları gelişebilir.
Diş sıkma botoksu nedir, etkili midir?
Çiğneme kaslarına uygulanan düşük dozlu botoks işlemi, kasları geçici olarak gevşetir. Bruksizmde ağrıyı ve diş gıcırdatmayı azaltmada oldukça etkilidir.
Çocuklarda bruksizm ne zaman ciddiye alınmalı?
Çocuk 7 yaşını geçmesine rağmen hala diş gıcırdatıyorsa, sabahları ağrıyla uyanıyorsa veya dişlerinde aşınma varsa mutlaka diş hekimine başvurulmalıdır.
Comments